Skarżysko-Kamienna powstało z połączenia się kilku okolicznych osad i przyległych do nich terenów. Do najważniejszych z nich należała niewątpliwie Kamienna, Młodzawy oraz Bzin. O ile o samej Kamiennej wiele już napisałem w moich artykułach o targu, biegających po ulicach lwach, o tyle warto wspomnieć o innej części miasta, składającej się na jego pierwotny fundament.
Na rozwój Skarżyska-Kamiennej ogromny wpływ miały dwa czynniki: kolej oraz przemysł zbrojeniowy. Z koleją głównie wiąże się historia ówczesnej Kamiennej, to z fabryką amunicji nierozerwalnie związane jest między innymi współczesne Zachodnie.
Dzielnica ta powstała z połączenia się dawnej Koloni Robotniczej oraz wsi Bzin. Początek samej wsi niknie gdzieś w odmętach średniowiecza, przypuszcza się, że powstała w drugiej połowie lub pod koniec XII wieku. Najstarsza wzmianka o niej pochodzi z roku 1260, gdy to komes Mikołaj nadał niniejszą wieś opactwu cystersów z Wąchocka.
Wieś przez większość czasu swego istnienia była osadą górniczą specjalizującą się w wydobyciu żelaza. Kolejnym ważnym wydarzeniem w jej historii było wybudowanie kaplicy pw. św. Józefa Patriarchy i Oblubieńca NMP oraz Przemienienia Pańskiego w roku 1616. Pod koniec XVIII wieku następuje widoczny rozwój osady, w latach siedemdziesiątych tegoż stulecia powstaje wielki piec oraz dwie fryszerki do kucia żelaza.
Podczas powstania styczniowego w Bzinie znajdował się obóz wojsk rosyjskich, gdzie przetrzymywano między innymi pokonanych powstańców. Wraz z wybudowaniem węzła kolejowego następuje wzbogacenie się i rozwój wsi, zaś pierwotna nazwa stacji kolejowej znajdującej się na terenie osady Kamienna, nosiła nazwę Bzin. Wynikało to z zarządzenia władz carskich, które w związku z tym, że wiele miejscowości na terenie cesarstwa nosiło nazwy podobnie brzmiące, powstałe od słowa „kamienny”, dlatego nazwano stację od okolicznej wsi, po to by nie dochodziło do pomyłek w nadawaniu paczek kolejowych.
W roku 1925 na łąkach znajdujących się pomiędzy wsią Bzin a osadą Kamienna rozpoczyna się budowa osiedla pracowniczego złożonego z czterdziestu czterech ośmiomieszkaniowych domów, nazywanych wtedy Kolonią Robotniczą. Jak na tamte czasy jest to nowoczesne osiedle, posiadające własną kanalizację, przychodnię robotniczą, a także jest w pełni zelektryfikowane, co dało impuls do elektryfikacji całej okolicy, zakończonej w roku 1929.
Jakakolwiek granica pomiędzy wsią Bzin a nowym osiedlem bardzo szybko zaczyna się rozmywać. Wpływała na to nie tylko w pełni spójna komunikacja, ale i relacje między mieszkańcami osiedla i wsi. Kulminacją tego jest najpierw wybudowanie w 1928 roku, drewnianego kościoła pw. św. Józefa Oblubieńca w miejscu poprzedniej kaplicy, a następnie włączenie terenów ziemskich Bzinu do Skarżyska-Kamiennej w roku 1930, a samą wieś już w 1939, co dało początek współczesnej dzielnicy Zachodnie oraz Bzinek.
Zachodnie na początku swego istnienia oraz w pierwszych latach powojennych było niejako dzielnicą elitarną. Osiedle otoczone było płotem, posiadało własne wodociągi i straż pożarną. Zaś z tamtejszej przychodni, bezpłatnie mogli korzystać jedynie mieszkańcy tej dzielnicy. Jej elitarność skończyła się wraz z wybudowaniem dzielnicy Milica oraz niechęcią nowych komunistycznych władz do przedwojennych robotników uważanych w ich ideologii za burżuazyjnych i spaczonych kapitalizmem.
Jednakże jeszcze w latach pięćdziesiątych i początku sześćdziesiątych większość starych i wykwalifikowanych pracowników zakładów metalowych głównie zamieszkiwała Zachodnie. Mówiąc o Zachodnim, nie można nie wspomnieć o znajdującym się tam cmentarzu. Powstał on w 1885 roku i stanowi miejsce ostatniego spoczynku wielu skarżyszczan. Jeden z najbardziej znanych grobowców tegoż cmentarza należy do Jana Witwickiego — biznesmena i przemysłowca, zmarłego w 1908 roku, zasłużonego dla powstania i rozwoju naszego miasta.
Niedawno ten grobowiec został odnowiony z inicjatywy Stowarzyszenia Nasze Dziedzictwo oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego. Sam cmentarz został włączony w granicę Skarżyska w 1939 roku. Podsumowując, obecne Zachodnie jest niejako połączeniem starego z nowym, dawnej osady górniczej oraz nowoczesności przedwojennej ery przemysłowej. Doskonale pokazuje jak niegdyś stare, łączone było z nowym oraz ile to trwało. Mam nadzieje, iż we współczesnych czasach trend ten zostanie wznowiony.
